Bijwerkingen coronavaccins

Voor bescherming tegen het coronavirus kun je een coronavaccin nemen. De coronavaccinatie kan bijwerkingen geven. Op deze pagina staat meer informatie over de aard en de duur van bijwerkingen van coronavaccins. Kijk voor meer informatie over de bijwerkingen per vaccinmerk in de vaccinkennisbank.

Bijwerkingen van coronavaccinaties in het kort:

Veelvoorkomende bijwerkingen van de coronavaccinatie zijn onder andere: hoofdpijn, je niet lekker voelen, vermoeidheid, reacties op de prikplek, spierpijn en pijn in de gewrichten. Deze bijwerkingen kan je bij iedere vaccinatie weer verwachten.
Bijwerkingen ontstaan meestal binnen een paar dagen na vaccinatie en gaan meestal vanzelf over.
Pfizer en Moderna hebben hun coronavaccins aangepast zodat ze naast de originele stam ook de heersende omikronvariant bevatten. De bijwerkingen van de aangepaste coronavaccins zijn vergelijkbaar met de bijwerkingen na een prik met de eerdere coronavaccins.
Heb je een allergische reactie na de een coronavaccinatie gehad? Overleg dan altijd met een behandelend arts/allergoloog of je alsnog de volgende coronavaccinatie (ongeacht merk) mag krijgen.
Maak je je zorgen of twijfel je over jouw klachten, neem dan contact op met jouw huisarts. Ook bij vragen over behandeling van de bijwerking of over de (vervolg)vaccinatie.
Bekijk hier de meldingen die wij hebben ontvangen op de coronavaccins. Wil je zelf een bijwerking melden? Dat kan via ons meldformulier.

Wie ervaart bijwerkingen na coronavaccinatie?

Iedereen kan bijwerkingen ervaren na vaccinatie. Als je eerder bijwerkingen hebt ervaren, hoeft dit niet te betekenen dat je dezelfde klachten weer zult krijgen bij een nieuwe vaccinatie. En andersom geldt dit ook. Als je eerder geen bijwerkingen hebt ervaren, kan het zijn dat je deze nu wel ervaart.

Jongere mensen ervaren over het algemeen vaker bijwerkingen dan ouderen. De meeste bijwerkingen na coronavaccinatie bij kinderen zijn hetzelfde als de bijwerkingen bij (jong)volwassenen.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die eerder COVID-19 hebben gehad vaker en hevigere bijwerkingen van een coronavaccinatie kunnen ervaren. Dit is ook gezien in ons vragenlijstonderzoek.

Het combineren van twee of meer coronavaccins kan soms een iets hogere kans op kortdurende, wat heftiger bijwerkingen geven. Dit is met name onderzocht voor bekende bijwerkingen zoals pijn op de prikplek, koorts, spierpijn en misselijkheid.

Wanneer treden bijwerkingen na coronavaccinatie op en hoelang duren ze?

Bijwerkingen ontstaat meestal binnen 48 uur na de vaccinatie. Soms kunnen bijwerkingen ook later ontstaan. De kans op bijwerkingen die pas later optreden, is over het algemeen erg klein. Bijwerkingen gaan meestal vanzelf over binnen enkele dagen. Soms kunnen klachten na coronavaccinatie langer aanhouden. Hier wordt meer onderzoek naar gedaan.

Voor de mRNA coronavaccinaties (Pfizer/BioNTech en Moderna) komen de bekende bijwerkingen vaker voor na je 2e vaccinatie. Voor Moderna werd dit ook gezien in het vragenlijstonderzoek van Lareb.

Houden klachten langer dan twee weken aan en/of maak je je zorgen over klachten? Neem dan altijd contact op met je huisarts.

Welke bijwerkingen treden op na coronavaccinatie?

De meest voorkomende bijwerkingen na de coronavaccinaties zijn:

Er kunnen ook specifieke bijwerkingen optreden na coronavaccinatie. Enkele hiervan worden hieronder toegelicht. Neem contact op met je huisarts als je vermoedt een van deze bijwerkingen te hebben.

Aangezichtsverlamming van Bell

Aangezichtsverlamming van Bell is een zeldzame bijwerking van de coronavaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca. Bij de aangezichtsverlamming van Bell is er sprake van een plotselinge spierverlamming in één helft van het gezicht Het risico op de aangezichtsverlamming van Bell na vaccinatie is kleiner dan het risico op de aandoening na het doormaken van een corona-infectie.
Lees hier meer over aangezichtsverlamming van Bell

Allergische reacties

Heftige allergische reacties na een coronavaccinatie zijn zeldzaam. Een heftige allergische reactie treedt meestal op binnen 15 tot 30 minuten na je prik. Er kan dan sprake zijn van: zwellingen rond de ogen, van de lippen, tong of keel, acute benauwdheid, huiduitslag of jeuk over je hele lichaam en een lage bloeddruk met een snelle hartslag. Soms ontstaan vergelijkbare klachten zonder aantoonbare allergische reactie. Of een vervolgvaccinatie mogelijk is na mogelijke allergische klachten, kun je bespreken met uw (huis)arts.
Lees hier meer over allergische reacties na vaccinatie.

Capillairleksyndroom

Ook het capillairleksyndroom is als ernstige zeldzame bijwerking in de bijsluiter opgenomen AstraZeneca en Janssen coronavaccin. Het capillairleksyndroom komt zeer zelden voor. Bij deze ernstige ziekte lekt vloeistof weg uit de haarvaten. Dat zorgt voor een lage bloeddruk, zwelling van vooral de armen en benen, verdikking van het bloed en te weinig albumine in het bloed.

Klachten die hierbij passen zijn:

Een snelle zwelling van de armen en benen
Plotselinge gewichtstoename
Vaak in combinatie met een duizelig gevoel (door lage bloeddruk)

Mensen die eerder systemisch capillairleksyndroom hebben gehad, mogen geen AstraZeneca vaccin of Janssen vaccin krijgen. Dit is namelijk als contra-indicatie en als bijwerking toegevoegd aan de bijsluiter van deze vaccins. Bij het Moderna vacccin is bekend dat mensen met een voorgeschiedenis van deze ziekte een opvlamming kunnen krijgen.

Cerebrale veneuze sinustrombose (CVST)

Ook cerebrale veneuze sinustrombose is opgenomen als zeldzame bijwerking in de bijsluiter van het AstraZeneca vaccin. CVST is een zeldzame vorm van beroerte. Hierbij raken één of meerdere grote aders (sinussen) in de hersenen verstopt door een bloedstolsel. Deze bijwerking trad in de meeste gevallen binnen 4 weken na vaccinatie op. Symptomen zijn onder andere:

Hoofdpijn
Uitvalsverschijnselen
Mogelijk epileptische aanvallen

Als er naast CVST ook een tekort aantal bloedplaatjes is, kan het gaan om de zeldzame bijwerking trombose met een tekort aan bloedplaatjes (TTS). Maar CVST kan ook optreden zonder een tekort aan bloedplaatjes.

Cutane vasculitis

Ontsteking van de kleine bloedvaten in de huid (cutane vasculitis) is als bijwerking toegevoegd aan de bijsluiter van het Janssen vaccin. Bij cutane vasculitis blijft de bloedvatontsteking beperkt tot de huid. Dit kan zich uiten in huiduitslag of bloeduitstortingen.

Guillain-Barré syndroom

De zeldzame aandoening Guillain-Barré is toegevoegd in de bijsluiter van het AstraZeneca en Janssen coronavaccin. Bij Guillain-Barré syndroom valt het immuunsysteem zenuwen buiten het centraal zenuwstelsel aan en beschadigt deze. De aangedane zenuwen zijn vooral gevoelszenuwen en zenuwen die spieren aansturen. De klachten die optreden zijn daarom meestal spierzwakte en gevoelsstoornissen zoals tintelingen in de benen en armen.
Lees hier meer over Guillain-Barré na vaccinatie.

Hevige bloedingen tijdens de menstruatie

Hevige bloedingen tijdens de menstruatie is opgenomen in de bijsluiters van de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna. De meeste gevallen blijken niet ernstig en tijdelijk van aard te zijn.
Lees hier meer over menstruatiestoornissen na vaccinatie.

Laag aantal bloedplaatjes

Immuun trombocytopenie is toegevoegd als bijwerking aan de bijsluiter van het AstraZeneca en Janssen vaccin. Hierbij is er sprake van een laag aantal bloedplaatjes. Klachten die kunnen ontstaan bij ITP zijn: spontane bloedingen, blauwe plekken en/of rood, paarse puntvormige bloedinkjes op de huid buiten de prikplek.

Ontsteking van de hartspier of het hartzakje

Ontsteking van de hartspier (myocarditis) en hartzakje (pericarditis) is opgenomen als bijwerking in de bijsluiter van het Pfizer/BioNTech, Moderna en Novavax coronavaccin. Het gaat om zeldzame bijwerkingen, die meestal binnen 1 tot 5 dagen na de vaccinatie ontstaan. Klachten zijn onder andere:

Kortademigheid
Pijn op de borst
Hartkloppingen die soms onregelmatig zijn

De klachten gaan meestal vanzelf over of zijn met medicijnen goed te behandelen.

Ontsteking van het ruggenmerg

Ontsteking van het ruggenmerg (myelitis transversa) is een zeldzame bijwerking van het AstraZeneca en Janssen coronavaccin. Door een ontsteking van het ruggenmerg ontstaan klachten die passen bij een dwarslaesie. Klachten kunnen zijn:

Acute zwakte in de benen
Gevoelsstoornissen
Verstoring van de blaas of de darmen

Het ontstaat door een auto-immuunreactie. Dit kan veroorzaakt worden door onder andere ziektes en infecties, ook een COVID-19 infectie.

Oorsuizen

Oorsuizen (tinnitus) is in de bijsluiter van het Janssen vaccin opgenomen als bijwerking.

Bij oorsuizen hoort iemand een piep, sis of bromgeluid zonder dat dat geluid er werkelijk is. Het kan gevolg zijn van langdurige blootstelling aan lawaai, maar ook van afwijkingen aan het gehoororgaan, de hersenen of het kaakgewricht. Daarnaast komt het voor als bijverschijnsel van andere aandoeningen of ontstaat het als bijwerking van bepaalde medicijnen.

Stolsel in de aderen

Veneuze trombose (stolsel in aderen) is opgenomen als bijwerking in de bijsluiter van het Janssen vaccin. Bij mensen die eerder een veneuze trombose hebben gehad, moet vóór vaccinatie een afweging worden gemaakt van de risico’s. Klachten die passen bij veneuze trombose zijn: kortademigheid, pijn op de borst, zwelling van de benen en/of pijn in de benen en/of aanhoudende buikpijn.

Trombose met een laag aantal bloedplaatjes (TTS)

Een combinatie van uitgebreide trombose en een laag aantal bloedplaatjes is beschreven als zeldzame ernstige bijwerking in de bijsluiter van het AstraZeneca en Janssen vaccin. Het wordt ‘trombose met trombocytopenie syndroom’ (TTS) genoemd. Klachten die passen bij dit zeldzame beeld zijn: kortademigheid, pijn op de borst, zwelling van de benen en/of pijn in de benen, aanhoudende buikpijn, ernstige of aanhoudende hoofdpijn, wazig zien of na een paar dagen blauwe plekken of rode/paarse puntvormige bloedingen op de huid buiten de prikplek.

Vergrote lymfeklieren

Vergrote lymfeklieren is een bekende bijwerking van de coronavaccins. Dit wordt ook wel lymfadenopathie genoemd. Deze bijwerking wordt relatief vaker gemeld na de boosterprik dan na de eerste of tweede coronavaccinatie. Melders hebben er gemiddeld ook meer last van na de boosterprik. Lymfeklieren, meestal in de oksel van de gevaccineerde arm, kunnen opzwellen bij een ontsteking, een infectie, auto-immuunziekte of na vaccinatie. Dit komt doordat de immuun cellen in de lymfeklieren actief worden. De zwelling kan soms zo groot worden als een golf- of tennisbal. Meestal ontstaan vergrote lymfeklieren 2 tot 3 dagen na vaccinatie. Na de boostervaccinatie kan het ook al eerder ontstaan, gemiddeld 1 dag na vaccinatie. Vergrote lymfeklieren verdwijnen meestal vanzelf na een week.

Vragenlijstonderzoek bijwerkingen coronavaccins

Wij hebben ook een vragenlijstonderzoek gedaan waarbij we de ervaringen met de verschillende soorten coronavaccins in kaart wilden brengen. We hebben hier onder andere gekeken naar welke bijwerkingen optreden, hoelang ze duren en wie bijwerkingen ervaart. Dit onderzoek is inmiddels afgerond.
Lees hier meer over dit onderzoek en de resultaten.

Andere relevante informatie

Coronavaccinaties bij kinderwens of zwangerschap
Coronavaccins bij het geven van borstvoeding
Meldingen na coronavaccinatie
Informatie over overlijdens na vaccinatie
Algemene informatie bijwerkingen van vaccins
Coronanieuws van Het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM)

Heb je een vraag over de coronavaccins die niet over bijwerkingen gaat? Bijvoorbeeld over de werking of effectiviteit van de vaccins? Kijk dan op de website van de Rijksoverheid.